0
0
بخش اول : دنیای ما
چند وقت پیش در این تاپیک به مناسبت روز مترجم، مسائلی رو مطرح کردم که با توجه به بازخوردهای تاپیک، زیاد برای مترجمین جدی گرفته نشد. یادم هست زمانی در همین انجمن 10 مترجم فعال و خوب داشتیم ولی به یک باره با ریزش مترجم مواجه شد. اما این مساله تنها شامل حال این انجمن نشده است و زیرنویس فارسی به سمت اضمحلال پیش می رود. از جنبه ای شاید سطح سواد زبانی مخاطب فیلم و سریال های انگلیسی زبان رو به رشد بوده که جای بسی شادی ـیست، اما بیاید کمی بدبین باشیم و به این فکر کنیم که به دلیل کاهش تعداد مترجمین، تعداد سریال های ترجمه شده نیز روز به روز کاهش پیدا می کند و ریزش مخاطب این بخش از دنیای سرگرمی بیشتر به دلیل نقص در آموزش زبان به ما به عنوان افراد یک جامعه داشته و دارد، خب این بخش آخر که تقصیر ما نیست تقصیر مترجمین هم نیست حقیقتش قرار نیست سیستم آموزشی هم گردن گیر شود پس راهکار چیست؟ چرا بعضی از سریال ها به اصطلاح بولد می شوند در حالی که چندان تعریفی ندارند؟ چرا بعضی از آن ها با این که جزو آثار فاخر دنیای سینما و تلویزیون هستند باز هم کسی سراغشان نمی رود؟ خب شاید علاقه مترجم ها و تعداد خطوط اون زیر نویس یا شاید هم نوع زبان به کار رفته در اثر باشد، این مورد آخر را توضیح می دهم; توجه کنید کدام مترجم حاضر می شود یک فیلم یا سریال با لهجه ایرلندی یا اسکاتلندی را که خود او بازیرنویس خیلی کم درک می کند را زیر نویس کند خاصه که تعداد خطوط و قسمت ها هم زیاد باشد؟ دیگر جنوبی های آمریکا به کنار، نمونه اش حرف زدن ها در Justified یا اصلا چرا دور برویم Inside No 9 یا همین Line of Duty یا شایدم Endeavour، به نظرتان مشکل کجاست؟ بگوییم سلیقه مترجم ها افت کرده یا ترجیح ـشان به کار سبک از نظر لغوی و کم بار از تعداد خطوط هست؟ یا اینکه دیگر این قسمت از دنیای سرگرمی برای ـشان جذاب نیست؟ خب بگذارید این مورد را هم بیشتر بشکافیم ;پولی که در کار نیست، تشکری هم که نیست، انتقادها هم که کوبنده تر می شود هر روز خدا، چشم ها اذیت، قوز کمر یا شانه ها بیشتر عیان،(بگذریم از درگیری های بزرگ شدن، نان آور شدن و ...) بی حوصله گی و نبود انگیزه که معلول مسائل مطرح شده هست، آیا راه حلی دارد؟ وقتی با دو کلیک یا تاچ اسکرین در تلفن همراه می شود از بورس پول درآورد (هرچند با ریسک بالا) چرا خودشان را اذیت کنند؟ چرا با کم تر نگاه کردن به سریال ها خودشان را از اعتیاد به سرگرمی های مجازی خلاص نکنند؟ چرا سلامتی ـشان را به خاطر ناسپاسی از سر جهالت عده ای به خطر بیندازند؟ خب امیدوارم جنبشی به مغزتان داده باشم مخصوصا مترجم ها، با گفتن این نکات منفی شاید توجه ـتان را جلب کرده باشم، شاید اینها حرف دل شما هم باشد؟!
0
0
بخش دوم : شیدایان
ذره ای فاصله بگیریم از منفی بافی های ذهنی ـیم، دو مثال از آخرین نسل مترجمان زنده برای ـتان می آورم که آن ها هم به نسبت سال ها و لحظات اولیه ای که فقط خوبی های این دنیای زشت زیرنویس فارسی رو میدیدند، کم کار تر یا شاید بهتر بگیم گزیده کار تر شدند، اولین عزیز که همه با او آشنایی دارید Raylan Givens که زبان قاصر است از تعریف خاطراتی که با گومورا، بهترین دوست من یا د ـِ آمریکنز و جدیدا با WWDitS والخ برای ـمان ساخته، دیگری هم که با حالت نا خوشی از ما جدا شد و امیدواریم برگردد و کدورت ها را کنار بگذارد masihm . این ها کسانی هستند که نقض تمام صحبت های بخش قبل هستند و البته من این دو دوست را میشناسم وگرنه بقیه مترجمین دنیای زیرنویس فارسی نیز به همین اندازه خوش ذوق گزیده کار و عزیز هستند برای من.
تا به اینجا جمعبندی کنم صحبت هایم را و برویم سراغ بخش نه چندان خوشایند بعدی. شغل محسوب نشدن مترجمی و عدم کسب درآمد، ضرر به سلامتی بدون منفعتی چشمگیر یا حداقلی،بزرگتر شدن و درگیری با دغدغه های اصلی زندگی و نداشتن دید نسبت به پتانسیل بالای دنیای سرگرمی تنها بخشی از مشکلات امروز دنیای زیرنویس فارسی برای مترجمان است. حال عشق واژهای نامفهوم و گره خوردن ـش به احساسات نادر بشری و بوجود آوردن عاشق، واژهای نامفهوم تر، برای کسانی صادق است که هنوز با انتخاب های مناسب، مدیریت زمان و استفاده از خلاقیت توانسته اند به یک تعادل مناسب بین دنیای ترجمه و واقعیت زندگی بیرون دست پیدا کنند. نمونه اش دوستانی که در بالا نام برده ام و دیگر تلاشگران این عرصه.
حال به نظر شما حتی عاشق ترین عاشقان میتواند با مشکلات گفته شده به صورت متمادی و درطی فصول مختلف از زندگیاش دست و پنجه نرم کند؟ شاید بتواند ولی هزینههایی که بر او تحمیل میشود چه؟
0
0
بخش سوم : سفری به آینده
چشمانتان را ببندید و دنیای زیر نویس فارسی خودمان را تصور کنید که دیگر کسی برای سریال یا فیلم تره هم خورد نکند و ترجمه فیلم وسریال به جز تک و توک آن هم بی کیفیت وصرفاً از سر کنجکاوی، از بین برود و هومن باغبانی شود در مزارع انگور ایتالیا و مسیح به فرانسه قلب تولد سینِما مهاجرت کند و در رستورانی مشغول شستن ظرف ها برای کسب درآمد و تحصیل در رشته کارگردانی باشد. به نظر شما جای خالی اندیشههای آنها را که با ترجمه فیلم و سریال مورد علاقه شان برایتان شهودی میکردند چه اندیشهای خواهد گرفت؟ بله درست حدس زدید دنیای V.O.D هایی که امروز بسیار به نسبت سنشان فربه و لمپن هستند. با ارائه هایی دستخوش تغییر شده(واژه اصلی را جایگزین کنید) و آباژور محور. بروید و کمی در این دنیا با چشمان بسته سیاحت کنید تا من مجبور نباشم در خلال این سطور آن واژه را بر متنم غالب کنم. چندساعتی باشید و پلشتی های آن را مرور کنید، فریادهای وجدانتان را بشنوید و در ماشین زمانی که برایتان با مغز خودتان ساختهام دنیا گردی ـتان را گسترش دهید و کلاه ـتان را بالاتر بگذارید که شما و ما، همه ما دنیایی را بوجود خواهیم آورد که بی نهایت از آن متنفر خواهیم شد. مثلاً مَـــــ لـــــِ نا را با دوبله ببینید، بریکینگ بد را بدون صحنه اوردوز، بازی تاج و تختی که سرسی همسر جیمی است (و رابرت برادر سرسی) و مکان بیلیش در آن به قهوه خانهای تبدیل شده که فقط اجازه دارید صحنه پیچیده شدن دست ادارد به دور گردن بیلیش و تقلا کردن او را با زوم بی نهایت ببینید، جان اسنو، نسب ـَش شاید، به زنی با ایمان در شهر پیر (اولد تاون) برسد و نمی دانید چرا در لفت اورز نوای دشتی برایتان گذاشته می شود، فکر میکنید قهوه های رکتیفای روی آباژور تایر فروشی خانوادگی ـیشان کف زمین ریخته، خدای من چگونه پالپ فیکشن را می بینید، لاو گاسپارنوئه برایتان مثل اوشین دیگری خواهد شد و از تماشای آن در تلویزیون خانهتان آن هم به صورت مجانی (شایدهم اشتراکی) لذت خواهید برد، نوئه نسخهای از آن را برای تدریس در کلاسهای سینمایی که مسیح این ترم برداشته، میبرد و بر کسانی که روزی می توانستند برای اینگونه نشدن تلاش کنند لعنت و کلمات اف دار می فرستد، به خانه که بر میگردد حتی صورت زیبای اسکارلت (متأسفانه انتخاب های بد هیچ وقت اسکارلت را رها نمیکند و این در تمام دنیاها یکی است)و شراب RG ایتالیایی (تهیه شده توسط ریلان گیونز) هم او را از دیدن چنین تعفنی رها نمی کنند. حال که دیدید می توانید ساکت بنشینید و تلاشی نکنید، می توانید بروید و با زیرنویسی انگلیسی برنامه مورد علاقه تان را ببینید؟
0
0
بخش چهارم : ننشستم
سه بخش بالا تنها گوشه ای از صحبت هایم بود و الکن است، دلیلش را هم من می دانم و هم شما، پس امیدوارم به مقصودم رسیده باشید. طرح پیشنهادی زیر اولین طرح خام شکل گرفته در ذهن من با استفاده از تجربیاتم در طی سالیان کوتاهی است که با این دنیای رنگارنگ آشنا شدم، بله دنیای زیر نویس فارسی. ابتدا فیلمی ترجمه کردم سپس به سراغ فصل سوم برادچرچ رفتم و با ناقص گذاشتن آن شرمگینانه به دنیای واقعی برگشتم. در این تجربه کوتاه در دنیای مترجمی ـِه شما عزیزان نکاتی سخت و جانکاه آموختم که شما بهتر از من می دانید و در سطور قبل به آن ها اشاره کرده ام. لیستی کوتاه از آن ها را می نویسم اما بدانید تنها مواردی را شامل می شود که بنیاد طرح ـَم بر آن استوار است :
- انسجام نیافته بودن جمع مترجمان دنیای فیلم و سریال
- نداشتن برنامه ای برای سودآوری و آورده سازی برای مترجمان
- عدم تلاش برای تعریف آن به عنوان شغل و بهره بردن از آن
- اصول غیر قابل انعطاف بعضی از مترجمان که ارتجاعشان باعث ضرر بیشتر می شود
- عدم تقسیم بندی مخاطبان از نظر سطح درک زبان انگلیسی
- عدم اشتراک و همکاری مترجمان و ضعف کار تیمی
- عدم کلاس بندی و رتبه بندی مترجمان
- عدم ورود تکنولوژی به این عرصه (به دلیل شبه غیر قانونی بودن دنیای ترجمه زیرنویس فیلم و سریال)
- عدم استفاده خصوصی مترجمان از تکنولوژی به منظور احقاق حق کپی رایت ـشان
و بسیاری نکات دیگر که شما قشر مترجم بهتر از من می دانید ولی به سختی فرصت تفکر در باب آن ها را به خود می دهید یا شاید درگیری های زندگی، درس و تحصیلات یا .... به شما اجازه این کار را نمی دهد.
اما من ننشستم و برآن شدم تا طرحی بسازم برای مرتفع کردن این مشکلات، برای دسته بندی مخاطب و مترجم، برای سبک کردن بار بر دوش مترجمان با سابقه و ایجاد فضا برای مترجمان جوان، برنامه ریزی اقتصادی و استفاده از تکنولوژی به منظور احقاق حق کپی رایت برای مترجمان دنیای فیلم و سریال.
0
0
بخش پنجم : پس ننشین
ابتدا به خود اسم بپردازیم تا نصف توضیحات اضافه قابل حذف شدن باشند، QUB کوتاه شده و اختصار یافته کلمه Quick SUBtitle است. S را هم انداخته ام تا دهان پر کن تر و با مصما تر به نظر بیاید. خب همانطور که از معنای لغوی پیداست زیر نویس سریع به منظور کاهش اثرات فیزیکی ترجمه فیلم و سریال بر مترجمان ایده پردازی شده است. زل زدن به صفحه رایانه یا به صفحه کلید (برای مترجمانی که تایپ 10 انگشتی بلد نیستند)، ساعت های متمادی نشستن به روش های استاندارد یا غیر استاندارد و ایجاد درد های عضلانی و کمردرد یا حتی اعوجاج ستون فقرات یا ظاهر شدن قوز تنها مشکلات فیزیکی است که من در زیرنویس یک سریال 8 قسمتی و یک فیلم 1000 خطی تجربه کردم، حال دوستان با سابقه ـِ مترجمی که اینها را ضعف در قوای بدنی من خواهند نامید. پس باید کاری می کردم تا تعداد خطوط زیر نویس برای مترجمان کاهش یابد. با این کار عمومیت زیرنویس برای مخاطب از بین خواهد رفت ; بیش تر توضیح دهم، بعضی از خطوط هستند که انجام زیر نویس را برای مترجم به دوی استقامت تبدیل می کنند و کاری تکراری هستند، در اینجا مخاطبانی وجود دارند که تمام زیرنویس را نگاه نمی کنند یعنی بعضی از قسمت ها را با شنیدن هم متوجه می شوند ضمنا زل زدن به صفحه نمایش برای مدت طولانی (که اکثرا با غرق در فیلم یا سریال شدن برای همه اتفاق می افتد) برای مخاطب هم ضرر دارد و سلامتی او را هم تهدید می کند. حال می پرسید پس بقیه مخاطبانی که نیاز دارند همه خطوط را ترجمه شده ببینند و ضررش برایشان مهم نیست چه ؟ کمی صبر کنید به این موضوع هم خواهیم رسید. حال مترجمانی با سطح بالای دانش زبان انگلیسی هستند که شاید کمتر از 100 خط از یک زیر نویس 1000 خطی را نیازمند ترجمه بدانند و متناظر با آن چنین مخاطبانی نیز دارند که سطح زبانشان به قدری بالا هست که کمتر لغتی هست که در دنیای فیلم و سریال ندانند ولی باز هم ترجیح می دهند به منظور فهمیدن تمام منظورِ محتوایی که تماشا می کنند در بعضی بخش های فیلم یا سریال زیر نویس هم روی صفحه نمایش داده شود. حال مترجم با دانش متوسط و مخاطب متناظر با او نیز وجود دارد. مترجم کمی بیشتر ترجمه می کند و مخاطب کمی بیشتر نیاز دارد. با همین دسته بندی مترجم تازه کار و مخاطب، با دانش کم از زبان انگلیسی یار و رفیق هم خواهند بود.
اما دسته ای از محتوا ها وجود دارند (استندآپ، روست، مستند و ....) که تنها مترجم و بیننده حرفه ای توان تقسیم بندی بالا را برای آن دارد و این بر عهده آن ها گذاشته می شود.
حال به فیلم و سریال های غیر انگلیسی زبان می رسیم که با کمی جستجو و تامل در می یابیم جهنم مترجم و مخاطب همین دسته است و کمتر راه حلی به ذهن من برای آن رسیده است.
پس خلاصه صحبت های بالا به این صورت خواهد شد:
- بسته به سطح دانش زبان En، متناظر با هر مترجم مخاطبی وجود دارد (پیشرفته متوسط و تازه کار)
- مترجم پیشرفته باید کمتر از 100-200 خط (برای سریال) و (300-400) برای فیلم ترجمه کند
- مترجم متوسط باید نصف یا کمتر از نصف فیلم و سریالی را ترجمه کند
- مترجم تازه کار احتمالا به غیر از محاورات عادی و قابل فهم برای مخاطب باید بقیه خط ها را ترجمه کند
حال اگر سیستمی برای اشتراک زیرنویس بین مجموعه مترجمان وجود داشت و با کار تیمی ترجمه یک اثر تهیه می شد به نظر شما هر قسمت از یک سریال چقدر طول خواهد کشید؟ آیا شما با سطح متوسط دانش زبان انگلیسی باید به اندازه کسی که دانش کمتر یا بیشتری دارد منتظر بمانید؟ آیا مترجم حرفه ای و متوسط یا حتی تازه کار رنج زیادی متحمل می شود؟ آیا آسیب فیزیکی کاهش نخواهد یافت؟
پس از مدتی مترجم حرفه ای بازنشسته، مترجم متوسط حرفه ای، مترجم تازه کار متوسط و مخاطب حرفه ای مترجم تازه کار خواهد شد.
به نظر شما آیا روند بالا تکامل دنیای مترجمان و مخاطبان را به همراه ندارد؟ طرح بالا را قدمی رو به رشد می بینید؟ آیا زیر ساخت تکنولوژی و کار گروهی این اجازه را به ما می دهد؟
خب این تنها قدم اول است، تشکیل اتحادیه ای از مترجمان، دسته بندی وامتیاز بندی دانش مترجمان و قانون گذاری برای آن بسیار مشکل است اما قدم اول را می توان بد برداشت و اصلا به تشکیل اتحادیه و ریت بندی و قانونگذاری نرسید و تنها طرح بالا را به صورت قانون نانوشته اجرایی کرد و از برداشتن قدم های بعد اجتناب کرد. به شرطی که بخواهیم منفعت اقتصادی و تعریف شغل و آورده ای برای مترجمان داشته باشیم ابتدا باید بخواهیم در این راه قدم برداریم. استفاده از تکنولوژی به همراه تشکیل جمعی از مترجمان و دسته بندی آن ها زیاد سخت نخواهد بود ولی اقتصادی کردن زیرنویس و تبدیل آن به کالای تجاری و دریافت پول از مخاطب به ازای آن، کاری است که از ابتدا در قاموس انجمن تی.وی.ورلد نبوده و با بیش از 600 پروژه رایگان زیرنویس فارسی وقعی بر این طرح نمی نهد، همین طور بسیاری از تیم های ترجمه دیگر و سایت های طرفدار جریان آزاد اطلاعات. پس به نظر می رسد تجاری سازی این قسمت از دنیای فیلم و سریال یعنی ترجمه زیرنویس مخالفان سرسختی خواهد داشت و چه بسا درست هم بگویند و بلایی که دو سال پیش (به علت تجاری سازی بخش دانلود فیلم و سریال و دوبله و نشان دادن منبع ارتزاق این جماعت به گرگ ها) بر سر همه نازل شد اینبار به ضعیف ترین قسمت دنیای سرگرمی های یواشکی ـیمان بیاید و آن را هم بگیرد پس بشود آنچه باید بشود و جبر دوباره بر اختیار پیروز شود. اما برای آن دسته که هنوز جبر را جدی نمی گیرند تجربه دنیای نمایش خانگی و بازاریابی همین V.O.D ها باید درسی شود و با هوش زیاد، برنامه ای منسجم به همراه استفاده از تکنولوژی هایی که حقوق کپی رایت ـِه پدیدآورنده ـی زیرنویس فارسی را تضمین می کند راهی بسازند به مانند راه طلایی برای رسیدن به شهر آز.
0
0
.::پس خلاصه طرح خام بدین صورت است::.
1- تقسیم بندی مترجم و مخاطب با استفاده از معیار دانش زبان انگلیسی و انتشار زیرنویس با سه سطح پیشرفته (تعداد خطوط کمتر از 100 سریال و 300 فیلم)، متوسط (تعداد خطوط کمتر از نصف کل خطوط زیرنویس انگلیسی) و ابتدایی (کل خطوط به غیر از قسمت های محاوره ای بسیار ساده) 2- قانونگذاری و تشکیل جمعی از مترجمان 3-یافتن فرمت و تکنولوژی معمول برای احقاق حق کپی رایت پدید آورنده زیرنویس فارسی 4- انتشار زیرنویس در آپلود سنتر های خصوصی و تشکیلاتی به منظور تجاری سازی زیرنویس فارسی
این طرح به مرور تکمیل خواهد شد و حتی قسمت هایی از آن به علت درازای متن هرس شده تا طرحی ابتدایی و شسته رفته تقدیم عزیزان شود.
دوستان عزیز مترجم و کاربران محترم انجمن می توانند نظرات خود درباره طرح بالا را در این تاپیک به اشتراک بگذارند. لطفا از بحث و جدل بپرهیزید و تنها نظر خود درباره موضوع را با دیگران به اشتراک بگذارید. ضمنا با شرکت در نظر سنجی می توانید داده های مفیدی به نگارنده این متن و دنیای مترجمان فیلم و سریال بدهید پس لطف خود را از همدیگر دریغ نکنید.